Hệ thống gas công nghiệp là gì? Nguyên lý và lưu ý khi lắp đặt

Hệ thống gas công nghiệp là giải pháp cung cấp và phân phối khí gas phục vụ cho các hoạt động sản xuất quy mô lớn, đảm bảo hiệu quả và an toàn. Việc hiểu rõ nguyên lý vận hành cũng như những lưu ý quan trọng khi lắp đặt hệ thống gas công nghiệp sẽ giúp doanh nghiệp hạn chế rủi ro, tối ưu chi phí và duy trì hoạt động ổn định, bền vững.

1. Hệ thống gas công nghiệp là gì?

Hệ thống gas công nghiệp là hệ thống cung cấp khí gas (thường là khí LPG) công suất lớn được thiết kế chuyên dụng để phục vụ cho các hoạt động như: sản xuất, chế biến trong môi trường công nghiệp; các bếp ăn của nhà hàng, khách sạn, siêu thị, trung tâm thương mại hoặc hệ thống sưởi tại các tòa nhà văn phòng hay chung cư. 

Hệ thống gas công nghiệp gồm 2 dạng chính là hệ thống chai LPG và hệ thống bồn chứa. Mỗi dạng đều có đặc điểm riêng về quy mô, cấu tạo và cách vận hành, phù hợp với từng nhu cầu sử dụng khác nhau trong công nghiệp.

• Hệ thống chai LPG thường bao gồm nhiều bình gas loại 45kg hoặc 48kg ghép lại, phù hợp cho các cơ sở vừa và nhỏ, dễ lắp đặt và thay thế.
• Hệ thống bồn chứa LPG sử dụng bồn dung tích lớn, thường là từ 2 tấn trở lên, được lắp đặt cố định, phục vụ cho các nhà máy, khu công nghiệp cần tiêu thụ lượng gas lớn và liên tục.

Hệ thống gas công nghiệp dạng LPG chai gồm nhiều bình gas công nghiệp ghép lại với nhau

2. Lợi ích của việc lắp đặt hệ thống gas công nghiệp

Việc đầu tư lắp đặt hệ thống LPG công nghiệp mang đến cho doanh nghiệp nhiều lợi ích thiết thực, cả về hiệu suất, chi phí. Sau đây hãy cùng Gas South điểm qua những lợi ích nổi bật nhất khi lắp đặt hệ thống gas công nghiệp: 

Đảm bảo an toàn: 
Một trong những ưu điểm nổi bật nhất của hệ thống gas công nghiệp chính là tính an toàn. Hệ thống được trang bị đầy đủ các thiết bị kiểm soát như van điều áp, máy hóa hơi, cảm biến rò rỉ, van ngắt khẩn cấp và hệ thống cảnh báo cháy nổ. Nhờ vậy, rủi ro cháy nổ hay rò rỉ khí gas được hạn chế tối đa. 

Bên cạnh đó, áp suất trong đường ống thường duy trì ở mức thấp (khoảng 0,1 kg/cm²), giúp đảm bảo an toàn hơn nhiều so với việc sử dụng bình gas lẻ. Ngoài ra, toàn bộ hệ thống còn phải trải qua quy trình kiểm định và bảo trì định kỳ, tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về phòng cháy chữa cháy.

Tối ưu chi phí vận hành:
Việc sử dụng hệ thống gas công nghiệp giúp tiết kiệm chi phí đáng kể so với bình gas nhỏ lẻ. Nhờ hiệu suất sử dụng cao, lượng gas tiêu hao có thể giảm từ 10–30%, đồng thời người dùng không phải chịu thêm các chi phí đổi bình, đặt cọc hoặc hao hụt gas còn tồn trong bình. Bên cạnh đó, đầu tư lắp đặt hệ thống bài bản ngay từ đầu còn giúp giảm chi phí bảo dưỡng, bảo trì trong dài hạn, tránh những sự cố hỏng hóc tốn kém không đáng có.

Duy trì công suất hoạt động liên tục, ổn định:
Một lợi ích khác của hệ thống gas công nghiệp là khả năng cung cấp nhiên liệu liên tục và ổn định. Với sức chứa lớn từ các bồn hoặc dàn chai LPG, hệ thống đảm bảo nguồn gas không bị gián đoạn ngay cả trong mùa cao điểm. 

Điều này đặc biệt quan trọng đối với các bếp ăn tập thể, nhà hàng, khách sạn hoặc nhà máy sản xuất vốn đòi hỏi quá trình nấu nướng và sản xuất diễn ra không ngừng nghỉ. Ngoài ra, hệ thống còn có thể dễ dàng mở rộng hoặc thu hẹp quy mô để phù hợp với nhu cầu sử dụng thực tế của từng cơ sở.

Kiểm soát và quản lý hiệu quả
Hệ thống gas công nghiệp được trang bị đồng hồ đo lưu lượng tiêu chuẩn, cho phép người dùng kiểm soát chính xác lượng gas tiêu thụ và lượng gas còn lại. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể chủ động lên kế hoạch sử dụng, tránh lãng phí cũng như giảm thiểu rủi ro thiếu hụt nhiên liệu đột ngột. Việc theo dõi được tự động hóa còn giúp giảm nhân công quản lý, tối ưu hiệu quả vận hành và tiết kiệm thêm chi phí.

Độ bền cao, sử dụng lâu dài: 
Hệ thống gas công nghiệp thường được lắp đặt bằng những thiết bị chất lượng cao từ các thương hiệu uy tín của Mỹ, Đức, Nhật hoặc Hàn Quốc. Các thiết bị này có khả năng chống chịu tốt với điều kiện môi trường và vận hành bền bỉ theo thời gian. 

Nhờ vậy, hệ thống ít gặp sự cố, hạn chế tối đa chi phí thay thế linh kiện. Đây là một khoản đầu tư lâu dài, mang lại sự an tâm cho chủ đầu tư cũng như người trực tiếp sử dụng.

Hệ thống gas công nghiệp mang lại sự an toàn, tiết kiệm chi phí và hiệu suất vận hành ổn định cho doanh nghiệp.

3. Các thiết bị cần thiết cho hệ thống công nghiệp

Để hoàn thiện một hệ thống gas công nghiệp đáp ứng được các quy định an toàn và cho hiệu quả vận hành tối ưu, đòi hỏi nhà thầu phải trang bị đầy đủ linh kiện và trang thiết bị đúng tiêu chuẩn kỹ thuật. Sau đây, Gas South sẽ giới thiệu các thiết bị chính bắt buộc phải có trong một hệ thống LPG công nghiệp:

Kho chứa và thiết bị tồn trữ gas: 
Đây là thành phần quan trọng nhất, bao gồm bồn chứa LPG dung tích lớn hoặc bình gas công nghiệp 45kg, tùy quy mô của hệ thống. Ở các hệ thống trạm LPG, bồn chứa thường đi kèm dàn góp gas và cụm van để đảm bảo việc cấp phát gas liên tục, an toàn.

Hệ thống đường ống dẫn gas: 
Gas được dẫn từ kho chứa tới khu vực sử dụng thông qua đường ống chuyên dụng. Vật liệu có thể là ống thép cacbon, ống đồng, ống thép đúc SCH40 hoặc SCH80, tùy vào công suất tiêu thụ và khoảng cách đường ống. Ngoài ra, trong một số vị trí đặc thù có thể dùng ống mềm hoặc ống cao su chuyên dụng để tăng tính linh hoạt.

Van điều áp và thiết bị điều khiển: 
Van điều áp có vai trò giảm và ổn định áp suất gas trước khi cấp vào khu bếp hoặc dây chuyền sản xuất. Tùy quy mô hệ thống, sẽ có van điều áp cấp 1, cấp 2 hoặc nhiều tầng, kết hợp với van khóa, van ngắt khẩn cấp và cụm điều khiển trung tâm. Đây là bộ phận then chốt đảm bảo gas luôn được cung cấp ổn định và an toàn.

Thiết bị hóa hơi và phụ trợ: 
Trong các trạm LPG dạng bồn, thường phải sử dụng máy hóa hơi để chuyển LPG từ thể lỏng sang thể khí, giúp gas dễ dàng dẫn qua hệ thống ống. Đi kèm còn có các thiết bị phụ trợ như tủ điện, máng điện, dây dẫn, đồng hồ đo áp lực và đo lưu lượng để kiểm soát chặt chẽ quá trình vận hành.

Hệ thống cảnh báo và an toàn: 
Để hạn chế rủi ro rò rỉ hoặc cháy nổ, hệ thống gas công nghiệp luôn được trang bị cảm biến gas, đầu dò rò rỉ, còi báo động, đèn cảnh báo, cùng van ngắt tự động. Trong nhiều thiết kế, còn có cả tủ điều khiển trung tâm kết nối với hệ thống PCCC, đảm bảo khi có sự cố, toàn bộ hệ thống sẽ được ngắt gas ngay lập tức.

Hệ thống ống dẫn gas công nghiệp được thiết kế bài bản, đảm bảo an toàn và hiệu suất sử dụng.

4. Nguyên lí hoạt động của hệ thống gas công nghiệp

Hệ thống gas công nghiệp vận hành dựa trên nguyên tắc dẫn truyền và kiểm soát khí gas an toàn, liên tục từ nguồn chứa đến các thiết bị tiêu thụ. Toàn bộ quy trình có thể hiểu theo các bước chính sau:

Tồn trữ và hóa hơi gas LPG: 
Gas công nghiệp được lưu trữ tại kho chứa, có thể là bình gas công nghiệp 45kg cho hệ nhỏ hoặc bồn LPG dung tích lớn đặt nổi hay chôn ngầm. Gas trong bồn ở trạng thái lỏng, áp suất từ 4–7 bar. Khi đưa vào sử dụng, LPG sẽ tự hóa hơi tự nhiên hoặc đi qua máy hóa hơi (dùng điện hoặc nước nóng) để đảm bảo đủ lượng gas hơi cung cấp cho hệ thống khi nhu cầu tiêu thụ cao.

Giảm áp suất qua các cấp van điều áp: 
Sau khi hóa hơi, gas được dẫn vào hệ thống qua các cấp van điều áp để hạ áp dần trước khi đến nơi sử dụng.

• Van điều áp cấp 1 đặt tại trạm cấp gas, giảm áp từ 4–7 bar xuống còn 0,7–1,5 bar.
• Van điều áp cấp 2 thường bố trí tại hộp van tổng ngoài tòa nhà, hạ áp xuống khoảng 0,05–0,1 bar.
• Van điều áp cấp 3 đặt ở các nhánh cuối, giảm áp xuống mức 0,03 bar (30 mbar) phù hợp cho bếp công nghiệp hoặc dây chuyền sản xuất.

Phân phối qua hệ thống đường ống: 
Từ kho chứa, gas được dẫn qua đường ống chính (thường chôn ngầm hoặc đi trong hộp kỹ thuật) đến các trục đứng, rồi phân phối qua các ống nhánh đến từng khu vực sử dụng. Đường ống có thể làm bằng thép cacbon, ống đúc SCH40/80 hoặc ống đồng, tùy thiết kế. Ở một số vị trí, ống mềm hoặc ống cao su chuyên dụng được dùng để thuận tiện đấu nối với thiết bị.

Đo lường và kiểm soát: 
Trước khi vào bếp hoặc khu sản xuất, gas đi qua đồng hồ đo lưu lượng để theo dõi mức tiêu thụ. Các tủ điều khiển trung tâm quản lý trạng thái hệ thống, đồng thời tích hợp cảnh báo rò rỉ và hiển thị thông số vận hành.

Hệ thống an toàn và cảnh báo: 
Để đảm bảo vận hành an toàn, toàn bộ hệ thống được trang bị cảm biến rò rỉ gas, đầu dò khí, van khóa tự động và thiết bị ngắt khẩn cấp. Khi phát hiện sự cố, tín hiệu sẽ truyền về trung tâm điều khiển để tự động đóng van, ngắt nguồn cung cấp gas, hạn chế rủi ro cháy nổ.

5. Lựa chọn bồn chứa hay LPG chai

Việc lựa chọn giữa bồn chứa LPG và chai chứa LPG cần cân nhắc kỹ lưỡng theo đặc điểm vận hành, điều kiện mặt bằng và chi phí đầu tư. Một số tiêu chí chính cần xem xét là:

• Công suất tiêu thụ: Khối lượng gas cần dùng mỗi ngày.
• Khả năng cung cấp của nhà phân phối LPG.
• Diện tích, vị trí lắp đặt đảm bảo an toàn PCCC.
• Ngân sách đầu tư ban đầu và chi phí vận hành.

Sau đây, Gas South sẽ cung cấp một số đặc điểm của 2 loại thiết bị chứa gas công nghiệp này, để quý khách có thể dễ dàng lựa chọn được thiết bị phù hợp với nhu cầu. 

a. Chai chứa LPG (bình 45 kg)

Chai chứa LPG phù hợp cho hệ thống nhỏ, linh hoạt trong việc lắp đặt và thay thế.

• Phù hợp với hệ thống có nhu cầu sử dụng thấp.
• Có thể mở rộng dễ dàng bằng cách lắp thêm bình.
• Diện tích lắp đặt nhỏ gọn, linh hoạt.
• Một số nơi cho phép lắp đặt trong nhà (nếu đạt chuẩn).
• Lắp đặt nhanh, đơn giản, không cần hệ thống nền móng.
• Có thể tồn đọng một lượng gas nhỏ trong chai.
• Phụ thuộc vào nhà cung cấp gas trong việc thay chai.

b. Bồn chứa LPG (1 tấn trở lên)

Bồn chứa LPG là lựa chọn lý tưởng cho hệ thống có nhu cầu tiêu thụ gas lớn, hoạt động liên tục.

• Cung cấp khí ổn định cho hệ thống công suất lớn.
• Chiếm nhiều diện tích, yêu cầu khu vực thông thoáng.
• Bắt buộc đặt ngoài trời và cách xa khu vực sinh hoạt.
• Có thể lựa chọn bồn đặt nổi, bán chìm hoặc chôn ngầm.
• Chi phí đầu tư ban đầu cao hơn so với chai chứa.
• Quy trình tiếp nhận gas cần tuân thủ nghiêm ngặt hơn.
• Thích hợp cho nhà máy, bếp ăn công nghiệp, khách sạn.

Dù dùng lựa chọn bồn hay bình chứa LPG, hệ thống đều cần máy hóa hơi để chuyển LPG từ lỏng sang khí. Hiện nay có nhiều loại máy hóa hơi như: Dùng điện trở đốt nóng trực tiếp hoặc gián tiếp, dùng nước nóng hoặc hơi nước tuần hoàn, hóa hơi tự nhiên (không cần điện hoặc nước).

6. Những điều cần lưu ý khi lắp đặt hệ thống LPG công nghiệp

Việc lắp đặt hệ thống LPG công nghiệp không chỉ liên quan đến hiệu quả vận hành mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn sản xuất. Do đó, doanh nghiệp cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:

• Xác định trữ lượng phù hợp: Dung tích bồn chứa hoặc số lượng LPG chai phải được tính toán dựa trên nhu cầu thực tế, tránh tình trạng thiếu hụt hoặc dư thừa gây lãng phí.
• Lựa chọn thiết bị đạt chuẩn: Toàn bộ thiết bị như bồn chứa, đường ống, van khóa, van điều áp… phải tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định an toàn của ngành khí.
• Đảm bảo khoảng cách an toàn: Hệ thống phải được bố trí đúng quy định về khoảng cách với khu dân cư, nguồn nhiệt, nguồn điện… nhằm giảm thiểu rủi ro cháy nổ.
• Thiết kế và lắp đặt bởi đơn vị chuyên môn: Quá trình thi công cần được thực hiện bởi kỹ sư, chuyên gia có chứng chỉ và kinh nghiệm trong lĩnh vực LPG công nghiệp.
• Nghiệm thu, kiểm định trước khi sử dụng: Hệ thống cần được thử áp, kiểm tra rò rỉ và đánh giá an toàn tổng thể trước khi đưa vào vận hành chính thức.
•  Lựa chọn đơn vị thi công uy tín: Nên ủy nhiệm việc thiết kế và thi công lắp đặt cho đơn vị có chứng chỉ chuyên môn, nhiều kinh nghiệm, tuân thủ tiêu chuẩn ngành.

7. Hướng dẫn sử dụng và vận hành hệ thống gas LPG an toàn 

Dưới đây là các nguyên tắc quan trọng trong hướng dẫn sử dụng và vận hành hệ thống gas LPG an toàn, áp dụng cho mọi đơn vị và cá nhân, phù hợp khi triển khai dịch vụ bảo dưỡng sửa chữa các hệ thống gas:

• Lắp đặt bình gas đúng cách: Bình gas phải được đặt ở vị trí thông thoáng, thẳng đứng, thấp hơn mặt bếp và cách xa nguồn nhiệt. Trước khi sử dụng, hãy kiểm tra kỹ tem nhãn hiệu để đảm bảo chất lượng và xuất xứ.
• Không tự kiểm tra gas bằng lửa: Tuyệt đối không sử dụng diêm quẹt hay bất kỳ nguồn lửa nào để kiểm tra rò rỉ gas.
• Giữ an toàn khu vực sử dụng gas: Không để trẻ em chơi đùa trong khu vực bếp. Khi phát hiện mùi gas, cần ngay lập tức khóa van bình, tắt bếp và mở cửa thông gió. 
• Sử dụng bếp gas công nghiệp đúng cách: Đặt nồi/chảo lên bếp trước khi bật lửa, tránh đứng quá gần họng đốt khi khởi động. Trong lần sử dụng đầu tiên có thể lặp lại thao tác đánh lửa để đẩy khí dư ra ngoài.
• Quy trình bật/tắt bếp gas công nghiệp an toàn: Khi bật bếp, mở van bình trước rồi mới đến van hệ thống và van bếp. Khi tắt, khóa van bình sau, để lửa bếp cháy hết để loại bỏ khí tồn dư trong đường ống rồi mới tắt bếp. 
• Đối với hệ thống gas trung tâm: kho gas phải đặt ở nơi thoáng mát ngoài tòa nhà, tránh khu vực kín hoặc tầng hầm, không để gần vật liệu dễ cháy, có biển cảnh báo, bình chữa cháy, hàng rào và khóa bảo vệ. 

Bếp gas công nghiệp nhà hàng được bảo dưỡng định kỳ nhằm đảm bảo hiệu suất và an toàn bởi dịch vụ bảo dưỡng sửa chữa các hệ thống gas.

Hệ thống gas công nghiệp là sự lựa chọn tối ưu cho doanh nghiệp đang tìm kiếm một giải pháp năng lượng an toàn - tiết kiệm - hiệu suất cao. Nếu bạn đang tìm kiếm đơn vị uy tín tư vấn thiết kế và lắp đặt hệ thống gas công nghiệp, Gas South chính là một sự lựa chọn đáng tin cậy. Chúng tôi cam kết luôn mang đến cho khách hàng của mình giải pháp tối ưu nhất cho từng mô hình doanh nghiệp. Liên hệ ngay để được tư vấn chi tiết!

Thông tin liên hệ:

• Trụ sở chính: Trụ sở chính: Lầu 4, PetroVietnam Tower, Số 1 - 5 Đường Lê Duẩn, phường Sài Gòn, TP. Hồ Chí Minh

• Hotline: 028.3910.0108 - 028.3910.0324

• Email: lienhe@pgs.com.vn

• Fanpage: https://www.facebook.com/GasSouthJSC

• OA Zalo: https://zalo.me/gassouth18006776