Ngày 26/8, tuyến xe buýt “xanh” đầu tiên (Sài Gòn - Bình Tây) chạy bằng khí nén thiên nhiên đã được khai trương. Đây là bước ngoặt của loại hình vận tải hành khách công cộng theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường.
Loại khí sạch
Theo Tiễn sỹ Nguyễn Hữu Hường, Trưởng khoa Kỹ thuật giao thông, trường Đại học Bách khoa Thành Phố Hồ Chí Minh, khí nén thiên nhiên (Compressed natural gas - CNG) là một loại khí sạch, khi đốt cháy không thải ra các loại chất khí độc hại như CO, NO, SOx… chính vì thế nó không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người và môi trường. Bên cạnh đó, do là khí nén nên trong quá trình vận chuyển nếu chẳng may có sơ suất, khí CNG thoát ra ngoài cũng sẽ không gây độc hại tới môi trường như một số loại nhiên liệu xăng, dầu hay nhiên liệu lỏng khác.
Thành phần chủ yếu của CNG là metane (CH4) được lấy từ những mỏ khí thiên nhiên, qua xử lý và nén ở áp suất cao (250 atm) để tồn trữ. Do không có benzene và hydrocarbon thơm kèm theo nên khi đốt nhiên liệu này không giải phóng nhiều khí độc và không phát sinh bụi.
CNG còn có thêm một vài ưu điểm khác như giá thành rẻ hơn so với giá của các loại nhiên liệu khác từ 10 - 30%. Nếu so với dầu FO, DO và LPG thì dùng CNG trong sản xuất có giá rẻ hơn 10-15%, dùng trong vận tải có giá rẻ hơn 30-40% .Vì thế, sử dụng loại nhiên liệu này sẽ góp phần giảm được tối đa chi phí nhiên liệu.
Theo tính toán của một số nhà khoa học, giá 1 tấn khí CNG khoảng 318 USD, chỉ bằng 53,5% giá xăng, 42% giá dầu. Vì thế, mỗi xe buýt sử dụng CNG hoạt động 1 năm tiết kiệm 8.308 USD nhiên liệu so với dầu diesel.
Ngoài ra, loại nhiên liệu này còn có một ưu thế nữa là có thể sử dụng được cho máy chạy cả động cơ xăng và động cơ diesel. Khí CNG cháy hoàn toàn, không gây đóng cặn trong thiết bị đốt và tại bộ chế hòa khí của các phương tiện nên giúp nâng cao hiệu suất, kéo dài được chu kỳ bảo dưỡng và kéo dài tuổi thọ máy móc thiết bị.
Chưa thể nhân rộng ngay
Dù được biết đến với nhiều ưu điểm, song việc đưa khí nén thiên nhiên CNG vào ứng dụng rộng rãi trong giao thông vận tải không thể một sớm một chiều, mà cần có thời gian và những bước chuẩn bị. “Muốn triển khai rộng rãi thì điều kiện đầu tiên là cơ sở vật chất phải đáp ứng đủ nhu cầu. Cụ thể là xây dựng thêm các đường ống vận chuyển khí, nhiều trạm tiếp nhiên liệu ”- ông Hường nói.
Được biết, hiện nay ở phía Nam mới có 2 trạm nạp khí nén CNG cho các phương tiện giao thông vận tải: một trạm ở Phú Mỹ, Đồng Nai và một trạm ở gần khu vực sân bay Tân Sơn Nhất, Thành Phố Hồ Chí Minh.
Công nghệ khí nén thiên nhiên CNG mới xuất hiện tại Việt Nam từ năm 2008, do đặc tính kỹ thuật của CNG nên việc cung cấp CNG mới triển khai được ở một số khu vực phía Nam, chưa đi vào ứng dụng rộng rãi. Trước đây, loại khí này chủ yếu được sử dụng làm nhiên liệu cho cơ sở công nghiệp lớn như nhà máy thép Thủ Đức, Thép Biên Hòa, Thép Pomina, Công ty gạch men Bạch Thanh, và một số công ty thực phẩm khác…
Dù từ hơn 3 năm trước, Thành Phố Hồ Chí Minh đã hướng tới giải pháp đưa khí nén tự nhiên CNG vào sử dụng cho các loại phương tiện giao thông công cộng với 2 chiếc xe buýt chạy gas đầu tiên từ những năm 2009- 2010, tuy nhiên, do gặp phải một số khó khăn về tiếp nhiên liệu, nên đến nay xe buýt xanh mới chính thức được triển khai.
Hiện nay, mỗi xe buýt xanh, sau khi được nạp đầy nhiên liệu khí CNG có thể chạy được quãng đường dưới 300 km, sau đó, lại phải chạy tới 2 địa điểm trên để tiếp tục nạp khí. Vì thế, dù trên thực tế các loại xe ô tô và xe máy đều có thể sử dụng được loại khí này sau khi thay lắp thêm bộ chuyển đổi, song để loại khí này áp dụng được trên các phương phương tiện giao thông sử dụng động cơ thì cần một khoảng thời gian nữa.
Mới đây, tại hội thảo tiết kiệm năng lượng trong giao thông vận tải, ông Lê Trung Tính, Sở Giao thông vận tải Thành Phố Hồ Chí Minh cũng nhấn mạnh, việc sử dụng khí nén CNG sẽ giúp tiết kiệm nhiên liệu và giảm thiểu tối đa ô nhiễm môi trường, song để làm được điều này cần có một quá trình chuẩn bị lâu dài. Trước mắt, cần xem xét những phản hồi thực tế sau khi tuyến xe buýt xanh đi vào hoạt động…
(Đất Việt 6/9)